Tìm hiểu diễn biến nhiễm sắc thể ở kì giữa của sinh vật

Nguyên phân và giảm phân là hai quá trình hoạt động của tế bào và các nhiễm sắc thể, ở mỗi quá trình tế bào sẽ hoạt động theo các cơ thế khác nhau và có diễn biến khác nhau. Đặc biệt, sự khác nhau rõ nét nhất là diễn biến nhiễm sắc thể ở kì giữa. Cùng Giấy Hải Tiến tìm hiểu chi tiết hơn về hai quá trình này bạn nhé.

Những diễn biến cơ bản của nhiễm sắc thể trong quá trình nguyên phân

Những diễn biến cơ bản của nhiễm sắc thể trong quá trình nguyên phân xảy ra cụ thể như sau:

Diễn biến cơ bản của nhiễm sắc thể trong quá trình nguyên phân

Diễn biến nhiễm sắc thể ở kì trung gian

Kỳ này sẽ là bước đầu của NST lúc này NST đang có đang có dạng sợi đơn và duỗi xoắn. NST sẽ tự thực hiện quá trình nhân đôi để tạo ra NST ở trạng thái kép. Lúc này, trung thể cũng tự nhân đôi để tạo ra 2 trung thể mới và di chuyển về 2 cực của tế bào.

Diễn biến nhiễm sắc thể ở kì đầu

NST khi ở kỳ đầu sẽ có trạng thái kép và thực hiện quá trình đóng xoắn để dần dày lên. Hai trung thể này di chuyển về 2 cực và nằm đối xứng với nhau. Lúc này, thoi tơ sẽ bắt đầu hình thành và xuất hiện màng nhân, nhân con.

Diễn biến nhiễm sắc thể ở kì giữa

Đến kỳ giữa, NST kép sẽ thực hiện đóng xoắn cực đại và mang các hình thái khá đặc biệt là hình hạt, hình chữ V, hình que. Mỗi hình dạng được tập trung thành hàng trên mặt phẳng xích đạo và dính lại với nhau ở tâm động. Trong kì giữa, thoi vô sắc đã trở nên thật sự hoàn chỉnh.

Diễn biến nhiễm sắc thể ở kì giữa

Diễn biến nhiễm sắc thể ở kì sau

Đến kỳ sau, NST kép sẽ dần tách nhau ở tâm động và tách hẳn ra 2 NST đơn và phân li dần về 2 cực của tế bào. Quá trình này còn bị tác động của cả sự co rút của dây vô sắc.

Diễn biến nhiễm sắc thể ở kì cuối

Lúc này, NST ở trạng thái đơn và chúng dần xoắn lại để tạo thành sợi mảnh. Bộ phận màng nhân, nhân con dần xuất hiện và học lấy bộ NST ở hai cực tế bào. Thoi vô sắc lúc này biến mất và xảy ra sự phân chia tế bào chất.

Những diễn biến cơ bản của nhiễm sắc thể trong giảm phân

Trong quá trình giảm phân, các diễn biến cơ bản của nhiễm sắc thể được chia làm 2 chu kỳ là giảm phân I và giảm phân II. Cụ thể từng chu kỳ được diễn ra như sau:

Chi kì giảm phân I

Tại chu kì giảm phân I sẽ có 4 chu kì chính bao gồm:

• Kì đầu I: Trong giai đoạn đầu NST kép chỉ mới bắt đầu co xoắn và các cặp NST thường xảy ra hiện tượng tiếp hợp hoặc trao đổi chéo với nhau.

• Kì giữa I: Lúc này, NST thực hiện co xoắn cực đại sau đó xếp thành 2 đường thẳng trên mặt phẳng xích đạo tại khu vực thoi phân bào.

• Kì sau I: NST kép bắt đầu phân li độc lập về 2 cực của tế bào.

• Kì cuối I: Trong kỳ cuối, các NST kép bắt đầu nằm gọn trong 2 nhân mới.

Chi kì giảm phân I

Kết quả thu được sau quá trình giảm phân I: Một tế bào sẽ mang 2n NST đơn sau khi qua quá trình giảm phân I sẽ hình thành được 2 con chứa n NST kép, số n này bằng nửa số NST của tế bào mẹ.

Giảm phân II

Trong quá trình giảm phân II, diễn biến của NST được bắt đầu như sau:

• Kì đầu II: Bước đầu, NST tiến hành co xoắn.

• Kì giữa II: NST co xoắn Đến mức cực đại và xếp thành 1 đường thẳng trong mặt phẳng xích đạo.

• Kì sau II: Lúc này, có 2 cromatit bắt đầu tách nhau thành 2 NST đơn và phân ly về 2 cực của tế bào.

• Kì cuối II: Các NST dần nằm gọn trong hai nhân mới.

Giảm phân II

Kết quả thu được tại quá trình giảm phẩm II: Sẽ có 1 tế bào mang 2n NST và sau khi thực hiện giảm phân sẽ hình thành 04 tế bào con có n NST.

So sánh diễn biến nhiễm sắc thể ở kì giữa của hai quá trình nguyên phân và giảm phân

Trong quá trình nguyên phân và giảm phẩm sẽ có sự khác nhau nhất định, đặc biệt là diễn biến nhiễm sắc thể ở kì giữa. Cụ thể một số điểm khác nhau như:

• Nguyên phân chỉ có một lần phân bào còn giảm phân có đến 2 lần.

• Tại quá trình nguyên phân không diễn ra sự bắt cặp và trao đổi chéo, nhưng tại giảm phân kỳ đầu I sẽ có hiện tượng này.

• Tại kì giữa, trong quá trình nguyên phân các NST sẽ xếp thành 1 đường thẳng nhưng trong quá trình giảm phẩm thì sẽ xếp thành 2 đường thẳng trên mặt phẳng xích đạo.

• Khi NST hoàn thành quá trình nguyên phân thì một tế bào mẹ sẽ cho ra 2 tế bào con, còn đối với quá trình giảm phân cho ra tới 4 tế bào con.

• Sau quá trình nguyên phân, số lượng NST sẽ giữ nguyên còn đối với giảm phân thì số lượng NST trong tế bào bị giảm hẳn một nửa.

Trên đây Giấy Hải Tiến đã chia sẻ tất cả thông tin về những diễn biến nhiễm sắc thể ở kì giữa của quá trình nguyên phân và giảm phân. Mong rằng những nội dung trên đây sẽ hữu ích và giúp quý bạn đọc hiểu hơn về cơ chế hoạt động của nhiễm sắc thể.